انواع سیم و کابل
امروزه کمتر صنعتی است که به انواع سیم و کابل به منظور تأمین انرژی مورد نیاز خود یا انتقال اطلاعات به صورتی امن و بیوقفه نیاز نداشته باشد. انرژی برق در دسترس و پاک بوده و نیروی محرکه بسیار قدرتمندی را در اختیار صنایع مختلف قرار میدهد. به شرط آنکه با انواع کابلهای با کیفیت به صورتی بهینه انتقال داده شود.
از این رو میتوان گفت سیمها که به صورت یک رشته هادی الکتریکی بوده و کابلها که متشکل از گروهی سیمهای چندگانه، هرکدام به نوبه خود یکی از تجهیزات مهم در تمامی دستگاههایی است که به جریان الکتریکی به منظور دوام و پایداری عملکرد خود نیازمند هستند. در واقع کابل نوعی هادی است که توسط یک پوشش عایق شده و جریان بر روی هادی، دارای ولتاژ فازی و در خارج کابل و سطح بیرونی پوشش، برابر صفر است.
پیشرفتهای فناوری در حال حاضر انواع سیم و کابل را در قالب سیم و کابل نسوز، کابل اعلام حریق، کابل جرقه زن و… طراحی و تولید نموده است تا نیروگاهها، شبکههای انتقال اطلاعات، سیستمهای صوتی و تصویری و… بتوانند به بهترین شکل ممکن به مدد این ابزارها کار کنند.
این کابلها بر اساس مؤلفههای خاصی مانند سطح ولتاژ، نوع هادی، نوع عایق، حفاظت الکتریکی ـ مکانیکی، کاربری و… طبقهبندی میشوند و هر یک برای عرصهای خاص مناسب هستند.
سیم و کابل نسوز
تولید گرما و حرارت در برخی فضاهای کاری غیر قابل اجتناب است و انجام امور در این مکانها به صورت خودکار با دمای بالا همراه است. فعالیت کورههای ذوب فلزات، پتروشیمی، ساخت قطعات فیزیکی ابزارها و… همگی با گرمای شدید تولید میشوند. در چنین شرایطی انتخاب کابلهای انتقال نیرویی که در برابر این دمای بالا مقاومت داشته و مشکلی برای عبور جریان در آنها پیش نیاید، از ضروریات کار است.
انواع کابلهای مقاوم به حریق توانستهاند، در این عرصهها خوب عمل نمایند و گرمای موجود در محیط را بدون آنکه به بافتشان آسیبی برسد تحمل نمایند. این مقاومت عالی به آنها اجازه میدهد از بروز آتشسوزی جلوگیری نموده و محیط را امن و بیخطر سازند. البته این کابلها در برابر عوامل دیگری چون اشعه ماوراءبنفش، مواد شیمیایی، سرمای شدید و… نیز مقاوم بوده و آسیبی نمیبینند.
مطلب پیشنهادی: کابل سیلیکونی نسوز چیست و چه کاربردی در صنعت دارد؟
مزایای سیم و کابل نسوز
بدین ترتیب میتوان از مزایای ارزنده کابل های ضد حریق به جلوگیری از انتشار شعله، شکلپذیری بالا، عایق رطوبت اشاره نمود. همچنین پایداری بالا، مقاومت در برابر حریق تا دمای 250 درجه سانتیگراد، قابلیت ضد باکتری و قارچ بودن از دیگر مزایای این کابلهای گرانبها است.
کاربردهای سیم و کابل نسوز
با این مزایای پر تعداد بدیهی است که کاربردهای کابل های ضد آتش نیز به همان نسبت گسترده باشد. از این جهت بدون محدودیت در صنایع فولادسازی، پزشکی، خودروسازی و ساخت واگنهای راهآهن میتوان از آنها استفاده نمود. سیستمهای اعلام حریق، سیمکشی هواپیماها و انواع وسایل برقی خانگی، سیستمهای بیمارستانی و انواع موتورخانهها نیز میتوانند، از این کابلها بهره ببرند. در کنار این موارد صنایع کشی سازی، تجهیزات آزمایشگاهی، هیترهای الکتریکی و… نیز ممانعتی برای استفاده از این کابلهای قدرتمند ندارند.
کابل اعلام حریق
تا زمان رسیدن نیروهای کمکی در زمان آتشسوزی، وظیفه مقابله با انتشار آتش بر عهده سیستمهای اعلام حریق است و کابل اعلام حریق به عنوان مهمترین جزء این سیستمها نقش حیاتی در کارکرد بهینه و صحیح این سیستمها ایفا میکند. از طرفی با عدم انتشار دود و گازهای کشنده در صورت شعلهور شدن از حادتر شدن حادثه جلوگیری مینمایند. در واقع این کابل ها کارآمدی سیستمهای ضد حریق را تضمین نموده و اجازه عبور جریان را تا ساعتها بعد از آغاز آتشسوزی میدهند.
مزایای کابل اعلام حریق
تضمین کارایی سیستمهای اعلام حریق حتی در مجاورت شعلههای آتش تا چندین ساعت و برقراری اتصال مدارها به منبع تغذیه از مهمترین مزایای کابل اعلام حریق است. بعد از آن میتوان به توانایی در عدم انتشار شعله، دارای شیلد و محافظ مقاوم و توانایی حفظ ساختار در تغییرات دمایی ناگهانی به عنوان دیگر مزایای این کابلها اشاره نمود.
البته تحمل در بازه دمایی بالا و بین 60- تا 250 درجه سانتیگراد، قابلیت شکلگیری و مقاومت در برابر ولتاژهای بالا را نیز در فهرست مزایای این کابلها به راحتی جای میدهند. در نهایت مقاومت کم نظیر در برابر اشعه ماوراءبنفش، مادون قرمز و اشعه گاما از آنها در میان انواع سیم و کابل، سلاحهایی فولادین و غیرقابل نفوذ ساخته است.
کاربردهای کابل اعلام حریق
با این توصیفات میتوان نتیجه گرفت که این نوع کابل ها را میتوان به مصاف مکانهای حساسی چون پزشکی و داروسازی، صنایع غذایی و بسته بندی برد و از خاصیت ضد باکتری آنها به منظور استریل محیط بهرهمند شد. همچنین این کابلها در سیستمهای کاشف و اطفاء حریق، سیستمهای روشنایی کارخانهها و مراکز بزرگ و تأمین برق فضاهای تفریحی و تجاری نیز پرکاربرد است.
البته امروزه از آنها در سیستمهای حفاظتی ردیاب دود، مرکز فرماندهی آتش و… نیز استفاده میشود. سیستمهای کنترل و هشدار آتش در ساختمانها و در کنار آن صنایع مختلف چون هوایی و دریایی، سیمان، شیشه و سرامیک نیز میتوانند، به همان نسبت از دریای مزایای این کابلها بهرهمند شوند.
البته سالها است برای تولید وسایل گرمایی منازل یا سیستمهای گرمایی بیمارستانها، هتلها و… از این کابلها و مقاومت عالی و خدمات ارزنده آنها بهره میبرند.
کابل جرقه زن
کابل جرقه زن باید توان بالایی را از خود نشان دهد، زیرا در جهت انتقال جریان لحظهای آن هم با ولتاژی بسیار بالا از آن استفاده میشود تا بتوان به مدد حضور این کابل، جریان را با کیفیتی عالی از منبع تغذیه به محفظه احتراق منتقل نمود. از این رو ویژگیهای ارزندهای برای آن ذکر شده و کاربردهای وسیعی در عرصههایی که به قدرت و تحمل دماهای بالا نیاز است برای آن بیان میشود.
مزایای کابل جرقه زن
کابل جرقه زن را با فناوریهای روز دنیا و توسط ماشین آلات صنعتی مدرن به بهترین شکل ممکن میسازند. از این رو توانسته در میان انواع سیم و کابل مناسب عرصههای صنعتی، منحصر به فرد و پرتوان ظاهر شود. مقاومت بالا در برابر حرارت و استفاده از آن در سیستمهای احتراق اولین و مهمترین مزیت این کابلها به شمار میرود.
البته تحمل جریان با ولتاژ بالا نیز شاخصه دیگر این کابل را به خود اختصاص میدهد. از این موارد گذشته در نهایت قابلیت تحمل مقاومت فرکانسی بالا از کابل جرقه زن عنصری پایدار و ماندگار ساخته است.
کاربردهای کابل جرقه زن
با مزایای ذکر شده اگر در صنایع هوایی، ریلی و نیروگاهی انواعی از کابلهای جرقه زن را بیابیم جای تعجبی نیست. البته در حال حاضر اکثر نیروگاهها، صنایع تولید فولاد آهن و سیستمهای روشنایی نیز از مزایای ارزنده این کابلها سالها است که خود را بهرهمند ساختهاند. همچنین مدارهای مورد استفاده در دماهای بالا و تجهیزات خودرویی، گازوئیلی و… به کاربری این کابلها به شدت نیازمند هستند.
کابل وایر شمع
سیستم فنی خودرو دارای اجزای متعددی است که حرکت اتومبیل از همکاری آنها پدید میآید. در میان این قطعات شمع نقش کلیدی داشته و عملکرد بینقص موتور وابسته به این جزء کوچک اما اثرگذار است. در این بین متعلقات شمع مانند وایر، کابل وایر شمع و… کارکرد صحیح شمع را رقم میزنند و هنگامی که شمع به عمل جرقهزنی به منظور انفجار هوا و بنزین درون سیلندر میپردازد کابل وایر شمع برق مورد نیاز آن را تأمین میکند.
ارتعاشات و حرارت بالای موتور نیاز به تعویض کابل وایر شمع را بهموجب جلوگیری از کاهش ولتاژ رسیده به شمع الزامی میکند که عدم توجه به این امر هدر رفت انرژی و کاهش کارایی موتور را به دنبال دارد.
مزایای کابل وایر شمع
با این توضیحات میتوان گفت، مهمترین مزیت کابل وایر شمع حفظ سلامت سیستم فنی و ارائه یک عملکرد بینقص از موتور است. اگر چه سیستمهای خودروی مدرن امروزی اغلب وایر را حذف و کوئل که وظیفه افزایش ولتاژ و رساندن آن به حد موردنیاز شمع را دارد، بی واسطه بر روی شمع به منظور جلوگیری از افت ولتاژ و هدر رفت انرژی نصب نمودهاند، اما هنوز خودروهای قدیمی برای عملکردی بهینه به وایر و کابل آن وابستهاند.
از دیگر مزایای کابل وایر شمع میتوان به انتقال برق از کوئل یا دلکو به شمع، انجام بهتر عملکرد شمع و … اشاره نمود.
کاربرد کابل وایر شمع
مهمترین کاربرد کابل وایر شمع در خودروها است که متناسب با نوع خودرو توسط کارخانههای تولیدی ساخته و بر روی اتومبیلها نصب میشود. در صورت استفاده از یک کابل با کیفیت میتوان به افزایش قدرت موتور، کاهش دمای موتور به دلیل افت فشار به این سیستم و برطرف شدن مشکل خامسوزی و مصرف بیرویه سوخت اشاره نمود.
همچنین از بین رفتن لرزش موتور، پایین آمدن درصد تولید آلایندهها، مرتفع شدن برق دزدی و احتمال انفجار خودرو، ممانعت از ذوب شودگی سر شمع و پلاتین و الکترود از مزایایی است که در صورت وجود یک وایر شمع با طول عمر مفید حاصل میشود.
کابل کنترل
کنترل تجهیزات در محیط های صنعتی نیاز به ارسال سیگنالهای کنترلی و فرمانهای متعدد دارند تا به بهترین شکل ممکن کار نمایند. وظیفه انتقال یا اندازهگیری این جریانات در مدارات کنترل بر عهده یک کابل چند رشتهای به نام کابل کنترل است. این کابلها در فشارهای مکانیکی مختلف سبک، متوسط و زیاد بر اساس خصوصیات ساختاری متمایزی تولید میشود.
از این رو میتوان از نوع قدرتمند آن در خطوط تولید به منظور کابلی برای انتقال جریانهای عبوری از تجهیزات مورد استفاده قرارداد و از نوع سبک آن که محدودیت دمایی داشته در محیطهایی با دمای پایین استفاده نمود.
مزایای کابل کنترل
انتقال بینقص سیگنالهای کنترلی، حفاظتی یا اندازهگیری در مدارات کنترل، ارسال پر قدرت فرامین کنترلی به تجهیزات در محیطهای صنعتی، اتصال اجزای دستگاهها در خطوط تولید فقط بخشی از تواناییهای کابل کنترل است. همچنین انتقال سیگنالهای دیجیتال و آنالوگ، باز و بسته کردن کلیدها، ارائه درجات مختلفی از محافظت در برابر تداخل الکتریکی از دیگر مزایای این کابلها به شمار میرود.
البته انعطاف پذیری بالا، طراحی در دو نوع شیلددار و بدون شیلد، وجود دستهبندیهای متفاوت، مقاومت عالی در برابر مواد سوزاننده و روغنها از ویژگیهای ساختاری عالی این کابلها به شمار میرود.
کاربردهای کابل کنترل
پس هر کجا که نیاز به ارسال فرامین کنترلی آن هم در قالبی با کیفیت باشد میتوان از میان انواع سیم و کابل بر روی کابلهای کنترل حساب ویژه باز نمود. عرصههایی چون رباتیک، خطوط مونتاژ و تابلوهای کنترل صنعتی مهمترین کاربردهای این کابلها را به نمایش میگذارند.
البته دستگاههای فشارقوی و نیروگاهی، دستگاههای عظیم نساجی و تراول کابل آسانسورها همگی عملکرد صحیحشان را مدیون کابل کنترل با کیفیت به کار رفته در خود هستند. اگر بخواهیم دقیقتر بشویم سیستمهای تلهمتری، کابل بالابر جرثقیل و بالابرها و… کاربردهای گسترده این کابل را نشان میدهند.
کابل زره دار
کابل زره دار کابلی است که از یک پوشش زره مانند از جنس آلومینیوم، فولاد یا گالوانیزه ساخته شده است. از این جهت در برابر صدمات مکانیکی و فیزیکی مقاومت بیحد و حصری از خود نشان میدهد. بدین ترتیب برخی آن را به علت این تجهیز عالی در برابر عوامل مخرب با نام کابل مسلح نیز معرفی میکنند.
کابلهای جوشکاری که باید انتقال نیروی برق در حجم بالا را در کارهای جوش و برش بر عهده بگیرند، اغلب از این نوع کابل بهره میبرند، بدین ترتیب جوشکاران محیطهای خطرناک را با حضور مقاوم کابل زره دار ایمنتر مینمایند.
مطلب پیشنهادی: آشنایی با برند سیل کیبل شرکت راهدار صنعت کیهان
مزایای کابل آرموردار
مقاومت بالای کابل زره دار به علت ساختار لایهای آن اولین مزیتی است که به خوبی نمایان میباشد و سبب ارتقاء استحکام مکانیکی آن شده است. از این رو در مصاف با فضاهای آسیب پذیر که فشار و ضربه جزء جدا نشدنی آنها هستند توانمند و ماندگار عمل میکنند. سایش عنصری است که در بسیاری موارد کابل را در فضاهای صنعتی تهدید میکند، حال آنکه کابل زره دار در برابر این عامل نیز مقاوم بوده و آسیبی نمیبیند.
کاربردهای کابل زره دار
محیطهای ضربه پذیر و صنایع پر مخاطره چون نفت و گاز را میتوان به کابل زره دار واگذار نمود. البته اگر قرار است در محیطهای مرطوب، دارای حیوانات جونده موذی، روغنهای محلول، عوامل جوی نامساعد نیز کابل کشی ایمنی صورت پذیرد، میشود، از قدرت این کابلها بهره برد.
همچنین کاربرد در شبکههای انتقال فشار قوی زیرزمینی، کابلهای انتقال برق و… که نیاز به عمر طولانی کابلهای اجرایی هست، از این کابل و خواص فیزیکی و مکانیکی آن بهره میبرند. قدرت فراوان کابل زره دار به منظور کاربرد در پمپ بنزینها، دستگاههای مربوط به صنایع پتروشیمی، نفت و گاز نیز سالها میباشد که به اثبات رسیده است.
البته در دستگاههای نیازمند به ولتاژ برق بالا چون دستگاههای جوش نیز میتوان از کابل زره دار و مزایای آن بهره برد. البته در مکانهایی که خطر پارگی کابلها به علت عبور ماشینهای سنگین یا جانوران موذی وجود دارد، به حتم از کابل زره دار استفاده مفرط میکنند تا از سیستم کابلکشی زیرزمینی محافظت نموده باشند.
کابل شبکه
کابل شبکه با انتقال اطلاعات داخل شبکههای کامپیوتری و جابهجایی دادهها از دستگاهی در یک شبکه به دستگاه دیگر باعث ایجاد یک جریان مداوم از داده، بدون قطعی و اخلال میشود. علاوه بر کامپیوترها، روترها، سوییچها، شبکههای استورج و… نیز قادر هستند، از این کابل رسانهای با جنس هادی مس یا شیشه در جهت انتقال داده، بین اجزا و مؤلفههای خود استفاده نمایند.
سرعت بخشیدن به ارتباطات و برقراری ارتباطی سریعتر بین کامپیوترها در اقصی نقاط جهان یک رویکرد جدی از سوی متخصصان این حوزه است که این امر به تجهیزات بهتر که امکان سرعت بخشیدن به فرآیند انتقال داده را داشته باشند، مانند کابل شبکه نیاز مبرم دارد.
مطلب پیشنهادی: کابل آنتن چیست؟
مزایای کابل شبکه
کابل شبکه همانطور که از نامش مشخص است یک کابل بوده که به منظور ارتقا سرعت بین شبکه کامپیوترها طراحی شده است، اما انتخاب نوع مناسب آن بستگی به ساختار، معماری و ابعاد شبکه دارد. همچنین این موضوع که برای طراحی شبکه از چه پروتکلی استفاده شده نیز تعیین میکند کدام نوع کابل شبکه برای استفاده مناسب تر است.
در حالت کلی کابلهای شبکه در صورت راهاندازی موفق میتوانند، ارتباطاتی پایدار و بدون تخلخل را ایجاد نمایند که بزرگترین مزیت آنها به شمار میرود.
کاربردهای کابل شبکه
قدرت فراوان انواع کابل شبکه در انتقال ارتباطات سبب شده کاربرد آن چه در شبکههای محلی و توسط کاربران کامپیوتری و چه به منظور اجرای کابلکشیهای WAN و مخصوص اپراتورها با این کابلها انجام پذیرد. حتی به منظور انتقال داده به صورت بیسیم نیز از این کابلها بهره میبرند و بدین واسطه ارتباطاتی قدرتمند و بدون وقفه را تجربه میکنند.
اتصال تمامی سامانهها و سرورها به یکدیگر، کابلکشی فضاهای مسکونی و تجاری و پوشش سه فناوری وایرلس، اینترنت و فضای ابری توسط این کابلها، آنها را به نمونههایی قابل اعتماد در چنین شبکههایی مبدل ساخته است.
کابل افشان
زمانی که چند رشته افشان در کنار هم با انعطافپذیری بالا قرار میگیرند و یک لایه روکش از جنس پی وی سی در جهت ایجاد عایق بر روی آنها کشیده میشود، کابل و سیم افشان مناسب مکانهای صنعتی با تنش مکانیکی و فیزیکی محدود ساخته و پرداخته میشود. اغلب این کابل را به دلیل انعطاف بالا و عدم شکنندگی حتی پس از قوس و خمهای مکرر به عنوان جایگزینی به جای کابل مفتولی در فضاهایی که نیاز به خم کردن و ایجاد اشکال مختلف از کابلها وجود دارد، مورد استفاده قرار میدهند.
مزایای کابل افشان
کابل افشان به خوبی هادی جریان برق است و عایق آن نیز مقاومت خوبی در برابر عناصر تخریبی در محیط از خود بروز میدهد و اغلب به خاطر آن که یک سطح از کابل مفتولی بالاتر است در محیط هایی که انعطاف کابل حرف اول را میزند، مورد استفاده قرار میگیرد.
تحمل ولتاژ 300 تا 500 ولتی و امکان استفاده در مکانهای خشک و مرطوب به یک میزان، کابل افشان را در میان انواع سیم و کابل (cable wire) با قابلیتهای مکانیکی منحصر به فردش، شاخص نموده است.
کاربردهای کابل افشان
مهمترین فضایی که این کابلها به مصاف آن میروند، عرصه ساختمان سازی بوده و به واقع حضور در چنین مکانهایی را به خود اختصاص دادهاند. از این رو میتوان سیمکشی ساختمان را کاربردیترین فضا برای کابل افشان به حساب آورد. البته انواع پمپهای آب مانند پمپ شناور چاههای عمیق، مکان دیگری برای جولان دادن این کابلها به شمار میرود. همچنین تأسیسات صنعتی، اتصالات متحرک و… از کابلهای انعطافپذیر افشان بهترین استفاده را میبرند.
البته بهرهمندی از آنها در فضای داخلی موتورها ممنوعیت داشته، زیرا به علت لایه محافظ مضاعف، فضای زیادی را اشغال نموده و حجم موتور را بدین ترتیب افزایش میدهند، اما در تمامی صحنههایی که به یک کابل نرم نیاز است، کابل افشان در اولین رتبه قرار میگیرد.
این کابلها در وسایل مکانیکی با تنش متوسط چون لوازمخانگی (کولر، پنکه و…)، تجهیزات آشپزخانه (یخچال، لباسشویی و…) و لوازم اداری بسیار کارآمد و فعال هستند و در وسایل گرمایشی نیز به شرط وجود عایق کاربری خوبی دارند.
کابل فشار قوی
کابل قدرت یا کابل فشار قوی نوعی کابل با ولتاژ بالا و هستهای فولادی و روکشی آلومینیومی به منظور انتقال جریانهایی بیش از 30 کیلو وات میباشد. در حال حاضر این کابل در هفت نوع زره دار، سربدار، کم فشار، هوایی و… تولید و روانه بازار میشود که این تنوع ویژگیها و مزایای متعددی را به این کابلهای پرتوان بخشیده و آنها را به منظور نقشآفرینی درصحنههای هوایی و دریایی توانمند نموده است.
مزایای کابل فشار قوی
روکش آلومینیومی و هسته فولادی از کابل فشار قوی، یک عنصر انعطافپذیر با تابآوری بالا در برابر کشیدگی ساخته است و به علت قدرت رسانای کم فولاد عبور جریانها با ولتاژ بالا را امکان پذیر مینماید. به همین دلیل هر جا سخن از انتقال جریان با ولتاژ بالا باشد حتماً به سراغ کابلهای قدرت میروند.
کاربردهای کابل فشار قوی
انتقال برق از نیروگاهها به شبکه مرکزی، انتقال انرژی با ولتاژ بالاتر از یک کیلو وات و انتقال برق به شبکههای توزیع اولیه از کاربردهای عمده کابل فشار قوی است. در همین راستا میتوان از این کابل در اتصال فیبر نوری، انتقال جریان بین دکلهای شهری و جابهجایی جریان زیرزمینی بهره برد.
مطلب پیشنهادی: بهترین کابل تلفن کدام است؟
همچنین استفاده در صنایع، کابلهای مدفون در کارخانهها و یا توزیع برق کابل فشار قوی بهترین انتخاب است. البته کابلهای فشار قوی کوتاهتر را میتوان در دستگاهها نیز به کاربرد اما در ساختمانها اغلب از نوع طولانیتر آن استفاده میکنند.
شرایط نگهداری و نصب انواع کابل
به منظور پیشگیری از افت ولتاژ و تعیین میزان جریان مجاز عبوری از کابل، دو عامل مهم با هم اندازهگیری میشوند. اندازه سطح کابل اولین معیاری است که به چشم میخورد، اما مهمتر از آن طول کابل است که افت ولتاژ را رقم میزند و بدین ترتیب باید جزء محاسبات قرار گیرد.
مطلب پیشنهادی: آشنایی با کابل آلومینیومی
به همین دلیل در شبکههای توزیع و پخش انرژی الکتریکی این دو مؤلفه به دقت توسط مهندسان اجرایی محاسبه و تعیین میشود. شرایط نصب انواع کابل نیز مطابق مقررات خاصی است، برای مثال در دمای 5- هیچگاه اقدام به کابلکشی نمیکنند یا در زمان دفن نمودن کابلها از گودالهایی با عمق 30 سانتیمتر که با خاک نرم یا ماسه پرشدهاند، استفاده میشود و روی آن را به منظور کاهش فشارهای وارده از سوی خاک، آجرچینی میکنند و سپس روی آجرها را با خاک میپوشانند.
این عمل از فشار طبقات خاک کاسته و از تغییر شکل کابل جلوگیری کرده و در صورت نیاز به کندن زمین، مانع صدمه دیدن کابلها میشود.
اینک کوتاه مطلب: https://rsk-co.com/?p=855