تاریخچه سیم و کابل

تاریخچه سیم و کابل این محصول پر کاربرد، به صدها سال پیش باز می‌گردد. در گذشته استفاده از برق تا این حد همه‌ گیر نبود و فقط تعداد معدودی از مراکز مهم شهرها از روشنایی برق بهره می‌بردند که آنها نیز از سیم‌های خاص و دست‌ ساز آن زمان که مقاومت چندانی نداشت و فقط نیروی الکتریسیته ضعیف آن دوره را جوابگو بود، کمک می‌گرفتند.

 

 

امروزه سیم‌ها و کابل‌ها در همه مکان‌ها هستند تا زندگی متصل به برق‌ ما را ممکن کنند. این رشته‌های انعطاف پذیر که با انواع فلزها (مس، آلومینیوم و…) برای انتقال جریان الکتریکی در فواصل کوتاه و بلند به کار گرفته می‌شوند. با مجهز شدن تمامی شهرها به جریان برق، دانشمندان سعی نمودند تا از سیم‌هایی با سطح مقطع بیشتر و مقاومت الکتریکی بالاتر به‌ منظور انتقال انرژی بهرمند شوند و از آن زمان تولید سیم و کابل با قدرت و توان قابل‌ قبول‌ تری در دستور کار قرار گرفت.

در طول تاریخ، سیم و کابل‌ها راه طولانی را پیموده‌اند و به تکامل رسیده‌اند. در ادامه با تاریخچه سیم و کابل در ایران و جهان بیشتر آشنا می‌شویم.

تعریف سیم و کابل

سیم‌ها را از یک‌ رشته هادی و یک عایق می‌سازند تا بدین طریق مانع نشت برق توسط آنها شوند. حال بر حسب شرایط خاص نیاز است، بر تعداد این روکش‌ها به‌ منظور ایجاد مقاومت بیشتر افزوده شود که در این حالت کابل با ساختاری مقاوم‌تر تولید می‌شود. در بسیاری موارد نیز برای آنکه بتوانند فشارها با ولتاژ بالا را بدون مشکل انتقال دهند، بر تعداد سیم‌های عایق شده درون کابل‌ها می‌افزایند یا سطح مقطع این کابل‌ها را ارتقا می‌دهند و بدین طریق کیفیت انتقال الکتریسیته را بالابرده و از اتلاف انرژی جلوگیری می‌نمایند.

امروزه انواع سیم و کابل با استحکام بالا و ویژگی‌های منحصر به‌ فرد ساخته می‌شوند، از این‌ رو برخی از کابل‌های فشار قوی که در ارتفاعات بلند برای انتقال نیرو کاربرد دارند را اغلب بدون روکش می‌سازند، بدین ترتیب برای شناخت صحیح کابل از سیم باید نوع کاربری آن را نیز در نظر بگیرید.

مطلب پیشنهادی:  کابل سیلیکونی چیست و چه کاربردی در صنعت دارد؟

نخستین کاربرد سیم و کابل در جهان

در ابتدای ظهور انواع سیم و کابل مصارفی غیر از انتقال برق بر عهده آنها بود و اغلب از توان کششی بالای آنها در امور مختلف کاری بهره می‌بردند، از این‌ رو نیازی به روکش و ایجاد عایق برای سیم‌ها نداشتند. ولی با گذر زمان و ورود رسانایی چون مس به عرصه سیم‌ها و کابل‌ها و فراگیر شدن صنعت برق، کاربرد سیم و کابل به‌ وفور در انتقال نیرو افزایش یافت.

بدین ترتیب به‌ ناچار برای محافظت از برق‌ گرفتگی و خطرات ناشی از آن، بر روی سیم‌های تابیده‌ شده به هم، روکشی طبیعی از گیاهان و موم که به آن قوام و پایداری می‌بخشید، قرار دادند و بدین ترتیب ابتدایی‌ترین سیم‌ها متولد شدند. طولی نکشید که در سال 1876 اولین سیم و کابل با روکش پلاستیکی تولید و به صحنه فعالیت وارد گشت و به‌ منظور انتقال امن الکتریسیته به خدمت گرفته شد و نخستین کاربرد سیم و کابل در جهان با سبک و سیاق کنونی رقم خورد.

 

 

تاریخچه سیم و کابل در ایران

با نگاهی به تاریخچه سیم و کابل (History Wire Cable) در ایران شاید بتوان گفت ایران مجهز شدن به برق را مدیون پدر برق ایران یعنی محمد حسین امین‌ الضرب است که به همراه کارخانه تولید برق، سیم‌های روکش‌ دار را نیز وارد ایران نمود و بدین طریق ابتدا منازل و سپس کارگاه‌ها و کارخانه‌ها را به‌ منظور بهره‌ وری از نیروی الکتریکی برای راه‌ اندازی موتورها تجهیز کرد.

با احساس نیاز به نصب شبکه‌های زیر زمینی و افزوده شدن تعداد بیشتری از شهرها به مجموعه سیستم برق‌ کشی نیاز به واردات کابل‌های فشار متوسط و فشار ضعیف افزونی یافت. دیری نگذشت که صنعتگران و سرمایه‌داران به‌ منظور قطع نیاز به بازارهای برون‌ مرزی بر آن شدند تا به احداث کارخانه‌های کابل سازی و ورود فناوری و دانش آن بپردازند و زمینه پیوستن ایران به مجموعه کشورهای دارنده این صنعت را فراهم نمایند.

با این رویکرد انواع سیم و کابل در سطحی وسیع در ایران تولید و انبارها پر از کالاهای ایرانی شد.

۳ نوع سیم پر کاربرد در ایران و جهان

• سیم فاز
• سیم نول
• سیم ارت

مطلب پیشنهادی:  مشخصات کابل نسوز چیست و چه استانداردهایی دارد؟

روش‌های ساخت سیم و کابل

با بررسی روش‌های ساخت سیم و کابل در کشورهای مختلف جهان و تکنیک‌ها و فنون خاص آن، تفاوت چندانی را در این‌ بین شاهد نیستیم و فقط شاید بتوان در نحوه اجرای شبکه‌های آن تفاوت‌هایی را مشاهده نمود که آن نیز به اختلاف یکاهای آن در هر کشور باز می‌گردد.

بدین ترتیب به‌ جرات می‌توان گفت در نحوه ساخت تفاوت اساسی وجود نداشته و آنچه تمایز را ایجاد نموده تمایز در دستگاه‌های توزیع می‌باشد. در حالت کلی تمامی کشورها در ساخت کابل‌ها از دو روش پیروی می‌کنند یا بر طبق استانداردهای اروپا به ساخت کابل‌های خود اقدام می‌کنند یا از روش طراحی ایالات‌ متحده آمریکا کپی‌ برداری نموده و خود را با آن سازگار می‌سازند. در واقع این دو روش از سوی تمامی کشورها پذیرفته و مورد تائید است.

اجزای تشکیل‌ دهنده سیم و کابل

اجزای تشکیل‌ دهنده سیم و کابل بسیار شبیه به هم بوده و هر دو از یک رسانا و یک پوشش در نقش عایق بهره می‌برند. در بسیاری موارد سیم‌ها را از چند رشته هادی و با یک روکش می‌سازند که همین امر در مورد کابل‌ها نیز صادق است، فقط روکشی مجدد بر استحکام کابل‌ها افزوده است.

به همین دلیل تشخیص بین کابل و سیم کار راحتی نیست و نیاز به بررسی چند مؤلفه به‌ صورت هم‌ زمان دارد. ولی آنچه در اینجا مشهود است، کابل و سیم از بخش هادی شامل رشته‌های انعطاف‌ پذیر مس و آلومینیوم و عایق به‌ منظور محافظت از انتقال بار الکتریکی به زمین و اجسام پیرامون ساخته می‌شوند و به مدد نمونه‌های مرغوب آنها می‌توان، احتمال حریق و آتش‌ سوزی را تا حد قابل‌ توجهی کاهش داد.

مطلب پیشنهادی: آشنایی با کابل اعلام حریق شیلددار

روند فعلی ساخت سیم و کابل در ایران

نزدیک به 40 سال است که ایران به عرصه ساخت انواع سیم و کابل وارد شده، اما محققان پیشینه سیم را به بیش از این مقدار نیز نسبت می‌دهند. سیم در ایران نام فلز نقره است، به همین دلیل به‌ محض ورود کارخانه سیم‌های رسانا به ایران به علت هم نامی که بین کارخانه وارد کننده با این نام وجود داشت، به‌ سرعت این محصول در ایران با نام سیم رواج یافت و به خاطر کاربرد آسان‌تر آن به‌ جای مفتول‌های قدیمی که برای انتقال جریان الکتریسیته مورد استفاده بودند، جایگاه خود را در میان رسانا تثبیت نمود.

از این‌ رو تمامی کارخانه‌های تولید کابل نیز زمانی به تولید سیم و انواع مختلف آن می‌پرداختند، اما با توسعه و گسترش این فناوری بسیاری تولید کابل را در دستور کار خود قرار دادند. بدین ترتیب روند فعلی ساخت سیم و کابل در ایران بر سه دسته مسی، آلومینیومی و کابل فیبر نوری استوار است.

شرکت راهدار صنعت کیهان اولین تولید کننده سیم و کابل استاندارد با نام تجاری سیل کیبل (SilCable) و سیل فایر (SilFire) دارای تاییدیه آتش نشانی تهران

اصطلاحات سیم و کابل

اصطلاحات سیم و کابل ازلحاظ اندازه و تراکم به دسته‌های G:2-14، G:314 و… یا از نظر عایق یا روکش پلاستیکی به THW، THWN، THHN و… و در نهایت از باب پارامترهای موجود در آن مانند فشار قوی یا ضعیف، نوع کاربرد، شکل و نحوه استقرار هادی‌ها و… دارای جنبه‌های مختلف و دسته‌بندی‌های متفاوتی است.

اغلب این اصطلاحات برای فهم بهتر بر روی عایق درج‌ شده و اگر شناخت کافی در مورد مؤلفه‌های مختلف آن داشته باشید، حاوی اطلاعات جامعی در مورد سیم و کابل می‌باشند.

تفاوت‌های سیم و کابل

با توضیحات داده‌ شده می‌توان عمده تفاوت سیم و کابل را محدوده سطح ولتاژ آنها دانست. بدین ترتیب هر نوع ولتاژ متوسط به بالا با هر هادی لخت، روکش‌دار، تک رشته یا چند رشته در اصطلاح کابل نامیده می‌شود. در این میان هادی آلومینیومی با هسته فولادی نیز در هر محدوده فشار ضعیف یا قوی بدون استثنا کابل نامیده می‌شوند. ولی سیم منحصراً یک هادی لخت بوده که با یک روکش عایق می‌شود.

لینک کوتاه مطلب: https://rsk-co.com/?p=903